Sivas ilinin
en do?usunda bulunan ilçesidir ve il merkezine 104 km
uzakl?ktad?r.?lcenin yüzölcümü 1.229 km2 ve denizden yüksekligi 1650
metredir. Imranli, dogusunda Erzincan iline bagli Refahiye ilcesiyle,
güneyinde Divrigi, batisinda Zara ve kuzeyinde ise Susehri ve Akincilar
ilceleriyle komsudur.Ilçenin günümüzde merkez ilceden baska Karacaören
isimli bir bucagi, 102 köyü ve 38 mezrasi vardir.
Nüfus
Merkez nüfusu 4.015, toplam nüfusu 7.532´dir (2008 ADNKS). Sivas il
merkezine uzakl??? 104, Erzincan il merkezine ise 144 kilometredir.
Ba?l?ca gelir kaynaklar? tar?m ve hayvanc?l?kt?r. 1948 yilinda ilçe
olduktan sonra normal bir geli?im gösteren ilçenin nüfusu, 1990 nüfus
say?m?nda 21.649?a, 2000 yilinda 13.883`e, ve son olarak 2008 yilindada
7.532`ye düsmüs.Ilcede Sivas genelinde oldugu gibi cok büyük göc
olaylari yasanmis. Sade Istanbul`da 100 bin civarinda Imranli`li ikamet
etmektedir. Ayrica Ankara, Izmir, Bursa, Adana, Mersin, Gebze ve
yurtdisindada bir cok Imranli`liya rastlanabilinir.
Tarihi
?mranl? ve çevresinin, tarihi süreç içerisinde Hitit, Pers,
?skender, Roma ve Bizans ?mparatorluklar?n?n hakimiyeti alt?na kald???
bilinmektedir. Yine tarihi kaynaklarda bölgenin zaman zaman Müslüman
Araplar?n eline geçti?i ve Malazgirt sava?? sonras?nda da Bizansl?lar
ile yap?lan anla?ma gere?ince K?z?l?rmak yay?n?n d???nda kalan yerlerin
do?usu ile beraber bu bölgenin Türk idaresi alt?na girdi?i
kaydedilmektedir. ?mranl? ve çevresinde 1075 y?l?nda Dani?mentliler,
1174 y?l?nda Selçuklular, 1243 Köse Da?? Sava??ndan sonra Mo?ollar
1340?l? y?llarda Eretna Beyli?i, 1381-1398 y?llar? aras?nda Kad?
Burhaneddin ve daha sonra da Osmanl?lar hüküm sürmü?tür. Y?llard?r
farkl? kültürlerin karde?çe bir arada ya?ad?klar? bir bölge olan
?mranl? ilçesinin ilk defa kimler taraf?ndan ve ne zaman kuruldu?u
bilinmemekle beraber bölgenin canl?l??? 93 harbi olarak bilinen 1876
Osmanl?-Rus sava??yla artm??t?r. ?mranl? geçmi?inde çok yo?un bir orman
dokusuna sahip olmas?yla bilinir. Bu sebepten devrinin önemli bir
yerle?im yeri olan Zara?n?n do?usunda kalan bu yörede dikkate de?er bir
yerle?im yeri bulunmamaktad?r. Bat?l? ara?t?rmac? Sinclair 1372 y?l?nda
Zara?n?n do?usundaki bugünkü ?mranl? civar?n?n a??r? derecede
ormanla?m?? oldu?unu ve belki de bu yüzden çok az say?da seyyah?n
Zara?n?n do?usunda ?imdiki karayolu istikametinde seyahat etti?ini
ileri sürmektedir. ?mranl? ve civar?nda önemli herhangi bir kentin
olmamas? ve bölgenin a??r? ormanl?k olmas? gibi sebeplerden dolay?, 17.
yüzy?lda ya?am?? olan Osmanl? seyyah? Evliya Çelebi dahi Sivas?tan
Erzincan?a ve Erzurum?a Zara ve Su?ehri üzerinden seyahat etmi?tir. Bu
tespit baz? Sivas Salnameleri (Y?ll?k) taraf?ndan da desteklenmektedir.
Hicri 1308 (1890 ? 1891) tarihli Sivas Salnamesi?ne göre de Zara
kazas?n?n Aba? ve Çit nahiyelerinde görkemli bir orman bulunmaktad?r.
Selçuklu ve beylikler zaman?nda bölgeye Türkmen boylar?ndan göçler
olmu?tur. Kanuni Sultan Süleyman ve Sultan Abdülmecit zaman?ndaki
göçler sebebiyle de fazla nüfusa sahip olmayan bölgenin demografisi
yeniden ?ekillenmi?tir. Kanuni zaman?ndaki göçler hakk?nda fazla bilgi
olmamakla birlikte Sultan Abdülmecit zaman?nda kuzeyde K?z?l?rmak??n
ç?k?? yata?? olan ?mranl? bölgesine göçler ve yerle?imler olmu?tur. Bu
zamanda, bölgenin topra?? verimli, suyu ve havas? temiz, ormanlar? bol
idi. 19.yüzy?l?n son çeyre?inde, 93 Harbi olarak da bilinen 1876?1878
Osmanl??Rus Sava??´ndan dolay? Erzurum ve Kars illerinden bölgeye
devlet eliyle göçler ya?anm??t?r. Göçmenlerin say?s? çok fazlayd? ve
bölgeye gelenlerin büyük bir k?sm? devlet taraf?ndan ?imdiki ?mranl?
?lçe merkezinin bulundu?u bölgeye yerle?tirilmi?lerdir. Bugün ?mranl?
olan arazi sat?n al?narak muhacirlerin iskan? sa?lanm??t?r. 1870 Sivas
Salnamesi´nde 271 hanedeki 1378 muhacirin bölgeye yerle?tirildi?i yer
almaktad?r. ?mranl?´n?n yaz?l? kaynaklarda geçen ilk ismi olan Çit
Sahras?, bu göçlerden sonra nahiye olmu? ve böylece Çit Buca?? ad?n?
alm??t?r. Yazar Aziz B.Erde?ir Astrabadi´nin Farsça yaz?lan Bezm-i Rezm
adl? kitab?n?n 494.sayfas?nda Çit´ten ?öyle bahsedilmektedir. Kad?
Burhaneddin, Kemah Valisini tedip için Çit Sahras?na indi. ?Kad?
Burhaneddin ve Devleti? adl? kitab?nda Doç.Dr.Ya?ar Yücel de
143.sayfada ayn? konudan bahsetmektedir. Bu bilgilere göre, yaz?l?
olarak 1340 y?l?ndan beri ?mranl? ve çevresi Çit olarak bilinmektedir.
1890´da Sultan II. Abdülhamit döneminde Hamidabad olarak de?i?tirilen
nahiyenin ismi, Hicri 1321 (1905) Sivas Salnamesi´nde de Hamidabad
olarak geçmektedir. Bölgeye ikinci göç hareketi 1911-12 y?llar?nda
ya?anm?? olup 1911 y?l?nda ise Hamidabad ismi Ümraniye olmu?tur. 1 Ocak
1948 tarihinde ç?kar?lan bir kanunla Ümraniye ilçe statüsüne kavu?mu?
ve ismi ?mranl? olarak de?i?tirilmi?tir.
Dogal Yapi
Ilce, il geneline göre daglik bir yapiya sahiptir. Arazi genellikle
bozk?r olup, tepelerden olu?maktad?r. Tar?ma elveri?li alan 12.700
hektar olup, toplam orman alan? ise 4635 hektard?r.Daglar kuzey ve
güneyden Kizilirmak Vadisine dogru egimli bir sekilde alcalirlar.
Imranli´nin kuzey tarafini, ilin en önemli daglari olan Köse
Daglari´nin dogu uclari kaplar. Ilcenin kuzeydogusunda bulunan Kizildag
3.025 metre yüksekligi ile hem Sivas ilinin en yüksek dagi, hem Ic
Anadolu, Dogu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi´nin kesistikleri yerdir, hem
de yurdumuzun en uzun akarsuyu olan Kizilirmak´in dogdugu yerdir.
Ilcenin güneyi ise Divrigi´nin dag silsilesi ile karsilasir. Burada ise
Çengelli Dagi (2596m) önemli bir yer isgal eder.
?klimi
Ilcenin iklimi step ikliminden Karasal iklime geçi? özellikleri
gösteren bir yap?dad?r.?lçe Karadeniz,D.Anadolu ve ?ç Anadolu
bölgesinin kesisti?i biryerde olmas?ndan ötürü ilçe içerisinde çok
de?i?ik mevsimsel farkl?l?klar göstermektedir. ilçenin K?z?lda?a bakan
bölümü y?l?n 9 ay? çok so?uk olup sadece 3 ay? bahar mevsimi özelli?i
gösterir. çengelli da?? k?sm?na bakan bölüm ise nispeten daha s?cak ve
tar?m için daha uygun özellikler gösterir. Kis aylari kar yagisli ve
cok soguk gecer. Yazlari ise kisa süreli, sicak ve kurak gecer. Ilcede
genelde ilkbahar ve sonbahar aylarinda bol miktarda yagis düser.
Bitki Örtüsü
?lçenin bitki örtüsü bozk?rd?r. Bu nedenle tar?ma elveri?li olan
12.700 hektar, orman alanlar? ise 4.635 hektard?r. ?klim ?artlar?nda
a??r olmas? nedeniyle kavak ve sö?ütten ba?ka a?aç türü zor
yeti?mektedir. Meyvecilik yok denecek kadar azd?r. Yeti?tirilen
sebzeler de k?? ihtiyac? içindir.
Ula??m
Ankara-Sivas-Erzincan illerinin birbirine ba?layan kara yolunun
ilçeden geçmesi ilçeyi olumlu yönden etkilemektedir. ?lçe bu kara yolu
ile Sivas iline 106 km?dir. 1988?1989 y?llar?nda Köy Hizmetleri
Müdürlü?ünce ilçeyi Su?ehri ilçesine ba?layan bir stabilize yol
yap?lm?? ve halen kullan?lmaktad?r.
Akarsular? Ve Yeralt? Sular?
?lçenin akarsu olarak en büyük ?rma?? K?z?l?rmak?t?r.Günümüzde
K?z?l?rmak´?n Çukuryurt Köyü k?sm?nda sulama ve HES amaçl? bir baraj
yap?lm??t?r. F?rat?n bir kolu olan görelis deresi ?mranl?´n?n güneydo?u
k?sm?nda ayr?ca K?z?l?rmak´?n bir kolu olan ac?dere çay? ise
?mranl?´n?n Güneyinde yer almaktad?r. ilçede onlarca dere mevcut olup
hemen hemen her köyün kendi deresi mevcuttur. Yeralt? sular? olarak
ilçenin kuzeyinde Purlar(jipsli karstik arazi) olarak bilinen mevkide
bulunmakta kimi yerlerde yüzeye ç?kmaktad?r. bu sular jipsden
kaynaklanan co2 çözünürlü?ü çok minerallerle dolu olup sular? ac?d?r.